Prostat hastalıkları ile ilgili sık sorulan sorular
1- Prostat büyümesi neden olur?
Prostat büyümesi yeterince yaşayan tüm sağlıklı erkeklerde oluşan bir durumdur. Prostatın büyümesinin ana sebebi erkeklik hormonu diye bilinen testosteron hormonunun prostattaki hücreleri uyarmasıdır. Prostatın büyümesi bir hastalık değildir. Büyüyen her prostat için tedavi gereksinimi de yoktur. Prostat büyümesi ancak hastada bir şikayet yaratıyorsa
( sık işeme, gece idrara kalkma, zorlanarak idrar yapma vb) tedavi edilmelidir. Tanı konması için şikayet olmasını beklemeden 45 yaşını dolduran herkesin yılda bir kez prostat kontrolüne gitmesi önerilir.
2-Prostat büyümesi ile prostat kanseri aynı şey midir?
Prostat tüm erkeklerde doğuştan itibaren var olan bir organdır. Görevi sperm hücrelerini besleyen bir sıvı üretmektir. Prostatın hacim olarak büyümesi bir hastalık değildir. Eğer prostat idrar yollarında bir daralmaya neden oluyorsa veya kontrolsüz bir büyüme var ise bu durumda hastalık olarak değerlendirilir ve tedavi edilir. Prostat büyümesi iyi huylu bir hastalıktır. Başka doku veya organlara yayılma ihtimali yoktur. İlaç tedavisi veya cerrahi yöntemler ile tedavi edilebilir. Prostat kanseri ise bambaşka bir hastalıktır. Prostattaki hücrelerin kötü huylu olması , yani kontrolsüz büyümesi ve başka organ veya dokulara yayılabilmesi durumudur. Dünyadaki tüm erkek kanserleri içinde en sık görüleni prostat kanseridir. Bir kanser çeşidi olmakla birlikte, prostat kanseri günümüzde oldukça iyi tedavi edilebilen bir hastalık olup erken tanı konması en önemli noktadır. Bunun için de ailesinde prostat kanseri olanların 35 yaş, olmayanların ise 45 yaşından itibaren yılda bir kez ürolog kontrolüne gitmesi gerekmektedir.
3-PSA yükselmesi prostat kanserini mi gösteriyor?
PSA prostat kanserini teşhis edebilmek adına geliştirilmiş bir kan tahlilidir. PSA'nın normal sınırları yaş grupları için değişkenlik gösterebilir. PSA yüksekliğinin prostat kanseri dışında birçok nedeni olabilir. Bunların başında ise idrar yolu enfeksiyonları gelmektedir. PSA'sı yüksek olan herkes prostat kanseri değildir. Ancak eğer PSA değeri yüksek ise bunun kanserden kaynaklanmadığı mutlaka ispat edilmelidir.
4-Prostat hastalığı ne zaman ameliyat edilmelidir?
Prostat hastalığının ameliyat kararını vermek için öncelikle iyi huylu veya kötü huylu büyüme olduğuna karar verilmeildir. İyi huylu prostat büyümesinde ameliyat öncesinde mutlaka ilaç tedavisi denenmelidir. Hastaların büyük bir kısmı ilaç tedavisi ile ameliyata hiç gerek olmaksızın hayatlarını sürdürebilmektedir. Kötü huylu prostat hastalığında ise hastalığın prostat dışına yayılmadığı düşünülüyor ise hastanın genel durumu da izin veriyor ise ameliyat başka bir tedavi denenmeden ve vakit geçirmeden yapılmaktadır.
5-Prostat ameliyatı için en iyi seçenek greenlight lazer tedavisi mi?
Prostat hastalığının günümüzde birçok tedavi seçeneği vardır. Bunların herhangi birisi için en iyi tedavi demek yanlış olacaktır. Çünkü her hasta için en uygun tedavi değişkenlik gösterir. Greenlight lazer için en uygun hasta grubu ise kan sulandırıcı ilaç kullanan özellikle ileri yaştaki hasta grubudur. Çünkü bu yöntem ile genellikle ameliyat esnasında kan kaybı diğer yöntemlere göre daha az olmaktadır.
6-Açık prostat ameliyatı kimlere yapılır? Kapalı ameliyattan daha etkili midir?
Açık prostat ameliyatının kullanımı gün geçtikçe azalmaktadır. Bunun nedeni ise endoskopik cerrahi için kullanılan cihaz ve teknolojinin gelişmesidir. Halen açık ameliyatın tercih edildiği durumlar ise prostatın hacmen çok büyük olduğu hastalardır. Eğer her ikisinin de optimal olarak yapıldığını düşünürsek açık cerrahi ile endoskopik cerrahi arasında etkinlik farkı yoktur. Ameliyat riskleri ( özellikle kanama ve ameliyat sonrası iktidarsızlık veya idrar kaçırma) açısından ise endoskopik cerrahinin daha az riskli olduğu söylenebilir.
7-Plazmakinetik prostat tedavisi kimlere uygulanabilir?
Plazmakinetik TUR prostatektomi endoskopik bir cerrahi operasyondur. Prostatın idrar yolundan girilerek içeriden kazınması işlemi olarak tarif edilebilir. Bu yöntemi uygulayacak cerrahın tecrübesine göre 150 gr kadar büyük prostatlar dahi ameliyat edilebilir.
8-Endoskopik prostat ameliyatı riskleri nelerdir?
Endoskopik prostat ameliyatının başlıca riskleri ameliyat sırasında ve sonrasında olabilecek kanama, infeksiyon; ameliyat sonrası dönemde oluşabilecek idrar kaçırma, cinsel sorunlar, idrar yollarında darlık gelişmi olarak sayılabilir. Bu risklerin hepsi de açık ameliyat ile kıyaslandığında daha düşüktür. Ancak hastanın ameliyat öncesi durumuna göre riskleri değerlendirmek en uygunu olacaktır.
Üretra darlığı endoskopik ameliyatlar sonrasında gelişebilen dış idrar yollarının daraldığı, dolayısı ile zor ve yavaş idrar yapmaya neden olan bir hastalıktır. Prostat ameliyatı sonrasında görülmesinin nedeni operasyon esnasında idrar kanalına yerleştirilen cihazları burada oluşturduğu baskıdır. Üretra darlığı tedavisinde ilk önce lokal şartlarda üretral buji dilatasyonu ( yani poliklinik şartlarında idrar kanalını sonda benzeri kateterler ile genişletme işlemi) denenir. Eğer hasta erken dönemde başvurmuş ise bu şekilde tedavi edilme olasılığı yüksektir. Ancak bunun yeterli olmadığı durumlarda internal üretrotomi denilen bir operasyon gerekebilir. İnternal üretrotomide idrar yolundaki darlığın tamamen endoskopik olarak açıldığı bir ufak ameliyattır. Genelde hastanede yatış gerektirmez, ancak bu işlem sonrasında sondanın birkaç gün tutulması gerekebilir.
Unutulmamalıdır ki tüm üretra darlıkları tekrarlamaya meyillidir. Bu nedenle hastaların idrar akımlarındaki yavaşlamayı fark ettikleri anda üroloji uzmanına başvurmaları gerekir.